België is lang een voorspoedige regio geweest in Europa en salarissen zijn doorgaans bovengemiddeld, alhoewel niet zo hoog als in Duitsland en Frankrijk.
Jaarlijkse salarisverhogingen worden vaak gecontroleerd door collectieve branche overeenkomsten en zijn verbonden aan de toename van lokale uitgave voor levensonderhoud. In België kan je salaris afhankelijk zijn van je leeftijd, en salarisniveaus worden zelden vermeld in baanadvertenties. De gewenste leeftijdsgroep zal je een idee geven van wat een werkgever bereid is om te betalen.
Belastingen zijn in België hoger dan wat je gewend bent van je thuisland, vooral als je uit Groot Brittannië of de VS komt. Houd hier dus rekening mee bij het overwegen van je salaris.
Indien je vrienden of bekenden hebt die woonachtig zijn in België of die daar hebben gewoond, vraag hen wat een gemiddeld of goed salaris is voor jouw beroep of in jouw branche. Voor veel werknemers, vooral voor leidinggevende posities en senior managers, is de vergoeding meer dan het geld dat zij in hun maandelijkse loonpakketten ontvangen. Sommige bedrijven verzorgen extra’s zoals een auto van de zaak, privé schoolprijzen, rentevrije huizen of andere leningen en lidmaatschap van lokale clubs of sportorganisaties. Deze bijkomende extra’s zijn echter doorgaans belastbaar en hier moet rekening mee worden gehouden bij het berekenen van je nettosalaris of bij het vergelijken van concurrerende vacatures.
Veel werkgevers betalen een 13e maand bonus aan hun werknemers; een aantal voegen zelfs een halve 14e maand toe, doorgaans betaald aan het einde van het jaar. Deze eindejaarsbonus of kerstbonus (prime de fin d’année/jaarpremie) dient in het contract te worden opgenomen indien je een jaarlijks salaris toegewezen hebt gekregen. In het eerste en laatste jaar dat je voor een bedrijf werkt, wordt de 13e maandsbonus (en de vakantiebonus gerelateerd aan vakantietijd) pro rata betaalt indien je geen volledig kalenderjaar werkt. Sommige werkgevers bieden een variabele winstdeling of productiviteitsbonus aan (participation aux benefices/aandeel in de winst of prime de productivité/produktiviteitspremie), afhankelijk van de prestatie van het bedrijf, de branche of de afdeling.
In België heb je recht op een vakantie (vacation) bonus van 85 procent van een maandsalaris, doorgaans betaald tijdens de zomer of wanneer je met vakantie gaat. Dit dient opgenomen te worden in je arbeidscontract en de hoeveelheid van de bonus dient opgenomen te worden in de jaarlijkse salarisopgave die je toegewezen hebt gekregen. (Je dient je jaarlijkse salaris te delen door 13.85 om je bruto maandsalaris te berekenen).
Sommige werkgevers hanteren een afzonderlijk winstdelend of prestatiegericht bonussysteem, waarbij een jaarlijks bedrag wordt betaald (doorgaans aan het einde van het jaar of het einde van het belastingjaar indien het bedrijf niet volgens het kalenderjaar werkt). De hoeveelheid van de bonus hangt af van de algehele prestaties van het bedrijf, de verworvenheid van specifieke doelstellingen tijdens het jaar en zal misschien gerekend worden als een percentage van het jaarlijkse of maandelijkse salaris van elke werknemer over de periode. Je aanmerking voor dit type bonus kan een deel zijn van je arbeidscontract. (Het is zeker een fijne verrassing aan het einde van het jaar als je er één ontvangt!).
De arbeidstijd in België varieert per werkgever, je positie, de branche waarin je werkt en de regionale of collectieve branche arbeidsovereenkomsten die van toepassing zijn voor jouw werkgever.
De standaard werkweek (d.w.z. het aantal uren dat je verwacht wordt te werken op reguliere basis) kunnen niet langer dan 39 uur zijn in België. Indien je meer uren werkt, moet je betaald worden voor overuren op basis van tarieven die variëren volgens de vereisten en voorwaarden van de extra gewerkte uren. Deze restricties zijn natuurlijk niet van toepassing indien je een directeur ( direction/directie) of manager ( cadres/kaderleden) bent, of indien je een eigen bedrijf hebt (waarbij je zoveel van je werk houdt dat je niet in de gaten hebt dat het klokje door tikt).
Alhoewel wettelijk de standaard week in België 39 uur bedraagt, pleiten de meeste collectieve arbeidsovereenkomsten voor kortere werkweken van tussen de 35 en 38 uur. Sommige arbeidsorganisaties pleiten voor een standaard 35-urige werkweek in de hoop dat dit meer arbeidsplaatsen oplevert, vooral in branches die bedreigd worden met arbeidsverminderingen.
Volgens de Belgische wet, moeten de tarieven voor overuren betaald worden voor al het werk dat is gedaan naast de vereiste acht uur per dag of 39 uur in de week en alle werknemers moeten iedere week een 24 uur durende rustperiode krijgen. Werktijd is doorgaans gelimiteerd tot 11 uur per dag en 50 uur per week, alhoewel deze grenzen overschreden kunnen worden indien het collectieve overeenkomst dit toelaat en de werkgever toestemming heeft gekregen van de werkraad.
Sommige Belgische bedrijven opereren met flex-tijd werkuren. Een flex-tijd systeem vereist dat alle werknemers aanwezig zijn tussen bepaalde uren, ook wel bekend als de bloktijd, bijvoorbeeld van 08.30 uur tot 11.30 uur en van 13.30 uur tot 16.00 uur. Werknemers kunnen hun vereiste arbeidstijd zelf indelen door vroeger te beginnen dan de vereiste bloktijd, hun lunchbreak te verminderen of later door te werken. De meeste zakenkantoren zijn open van rond 07.00 uur ’s ochtends tot 18.00 of 19.00 uur ’s avonds.
Kleinere bedrijven kunnen het toestaan dat werknemers werken wanneer zij willen, op voorwaarde dat zij de maximum aantal uren per dag niet overschrijden (zie bovengenoemd). Omdat flex-tijd regels vaak vrij gecompliceerd zijn, kunnen ze worden beschreven in een afzonderlijk stelsel van voorschriften.