In Duitsland zijn alle kinderen verplicht minimaal 10 jaar onderwijs te volgen. Na vier jaar basisschool, worden leerlingen onderverdeeld in verschillende middelbare scholen, afhankelijk van hun capaciteiten.
Vanwege de verschillende schooltypes en de nadruk op prestaties, is het Duitse onderwijssysteem zeer strikt en wordt deze vaak bekritiseerd omdat de toekomst van een kind op een zeer jonge leeftijd wordt bepaalt. Indien je kiest voor een Duitse school voor je kinderen, moet je ervoor zorgen dat je het Duitse onderwijssysteem en de implicaties betreft de keuze van de school volledig begrijpt voor de toekomst van je kind.
In Duitsland is de peuterschool (Kindergarten) niet verplicht en ouders dienen bijkomende kosten zelf te betalen. In sommige westelijke gebieden van Duitsland zijn er echter bijna niet genoeg plaatsen op peuterscholen beschikbaar om aan de vraag te voldoen. Wegens de lange wachtlijsten, schrijven sommige ouders hun kinderen al in bij de geboorte om verzekerd te zijn van een plaats zodra de kinderen oud genoeg zijn.
De meeste peuterscholen duren twee tot drie uur ’s ochtends. Indien beide ouders werken, kan dit worden verlengd tot acht à negen uur tot in de namiddag (de bijkomende kosten voor deze langere dagen zijn natuurlijk beduidend hoger). Kinderen gaan doorgaans van maandag tot vrijdag naar de peuterschool, hoewel sommige peuterscholen aanbieden op kinderen te passen buiten werkuren en in weekenden. In sommige steden zijn er tevens enkele Kinderkrippen aanwezig voor kinderen onder de drie jaar, die dezelfde diensten verlenen.
De peuterschool is voor kinderen die nog niet naar school gaan doorgaans een goede manier om in de Duitse levenswijze te integreren. Wees er echter van bewust dat in veel peuterscholen alle kinderen tussen de drie en zes jaar oud samen spelen, zonder scheiding in leeftijd, groepen of activiteiten.
De basisschool ( Grundschule) begint voor kinderen van vijf of zes jaar oud, afhankelijk van de maand waarin je kind is geboren. De eerste dag van de basisschool is voor Duitse kinderen een zeer belangrijke gebeurtenis, want deze wordt begeleid met diverse ceremonies. Doorgaans gaat dit gepaard met het geven van zakjes snoep ( Schultüte) op hun eerste schooldag, welke gekocht kunnen worden bij dicht bijzijnde winkels.
Het aantal wekelijkse lessen op de basisschool variëren van 20 tot 30, afhankelijk van de klas en de leeftijd van het kind. De basisschool duurt doorgaans vier jaar, waarna ouders een aanbeveling van de leraren ontvangen betreft de type school die het meest geschikt kan zijn voor verder onwijs op middelbare school. Deze aanbeveling is gebaseerd op de evaluatie van de leraar en op de prestaties, capaciteiten en interesses van het kind. Indien een kind zeer langzaam leert, kan de leraar een speciale school voor langzame leerlingen ( Sonderschule) kunnen aanbevelen.
Middelbare school
Na de basisschool gaan kinderen doorgaans naar één van de volgende drie soorten middelbare scholen:
In sommige deelstaten van Duitsland zijn er tevens geïntegreerde Gesamtschules waar alle leerlingen gezamenlijk naar toe gaan, maar naar hun capaciteiten verdeeld kunnen worden in verschillende klassen. Na de 10e klas, kan iedere student de school verlaten voor een Lehre of 3 jaar langer doorgaan om eindexamen te doen op VWO niveau. Dit is echter wel afhankelijk van de prestaties tot aan de 10e klas.