Aangezien er te weinig plaatsen zijn binnen de universiteit om alle studenten die wensen toe te treden op te leiden, is de wedijver tamelijk hoog binnen de Spaanse universiteiten. Kandidaten moeten een soort examen afleggen, genaamd de 'Prueba General de Bachillerato' (PGB) en ze moeten ook hiervoor slagen.
Of je al dan niet aanvaard wordt hangt af van het resultaat van dit examen en van de punten die je behaalt tijdens de eerste 2 jaar van de baccalaureaatsopleiding. Als je geslaagd bent voor de PGB met een hoog cijfer dan krijg je al in juli toegang tot de universiteit, terwijl anderen moeten wachten tot augustus om te weten of ze toegelaten worden.
Europese landgenoten hebben net zoveel rechten als Spanjaarden om te wedijveren voor een plaats in de Spaanse universiteiten. Daarenboven wordt er een klein aantal plaatsen (5%) toegewezen aan niet-Europese studenten. Kwalificaties die als ingangsvereisten aanvaard worden in het thuisland worden ook aanvaard in Spanje. Spaanse universiteiten aanvaarden het Britse niveau A als een ingangsvereiste, maar een Amerikaans diploma van het middelbaaronderwijs wordt meestal niet aanvaard. Amerikaanse studenten moeten gewoonlijk 2 jaar gestudeerd hebben aan een hogeschool of over een BA, BBA of een BSc diploma beschikken.
Voor informatie over de herkenning van een EU diploma in Spanje kan je contact opnemen met het Ministerio de Educación y Ciencia , Subdirección General de Cooperación Internacional, Centro de Información sobre Reconocimiento de Títulos y Movilidad de Estudiantes, C/Alcalá, 36, 28071 Madrid (902-218 500). Zoals je je inschrijft voor het school, dienen buitenlandse kwalificaties gecontroleerd te worden via een proces gekend als homologación door het Spaanse Departement voor Onderwijs en Cultuur in Spanje.
Een grondige kennis van het Spaans is een must voor alle buitenlandse studenten, hoewel er ook voorbereidende cursussen voorzien worden. In autonome regio's waar er een tweede officiële taal heerst (vb. het Baskenland, Catalonië en Galicië), kunnen cursusssen in de lokale taal gegeven worden. Vele buitelandse universiteitsstudenten (en Spaanse studenten in het buitenland) kunnen Spaans studeren onder de wisselprogramma's van de EU voor een periode van een paar weken tot een paar jaar.
In het algemeen loopt een academisch jaar van oktober tot juni. Aanvragen dienen zo snel mogelijk te gebeuren (vb. bij de laatste examenresultaten van het schooljaar). Ze moeten voorgelegd worden aan de universiteiten en geadresseerd worden aan het secretariaat (vice-rectorado de alumnos).
In de meeste regio's worden kosten voor de universiteit (tasas) opgegeven door het Spaanse Ministerie van Onderwijs en Ontwikkeling. In de autonome regio's die zelf verantwoordelijk zijn voor het onderwijs gebeurt dit door de Universiteitsraad en de Lokale en Regionale overheid. De kosten voor de privé-universiteiten worden door de Katholieke Kerk geregeld. De kosten zijn laag voor inwoners en voor burgers van de EU. Daarenboven zijn ze afhankelijk van de faculteit en van de ligging. Voor de lokale bevolking en voor de buitenlanders is er de mogelijkheid om een studiebeurs aan te vragen, ongeveer 1 op 7 studenten ontvang er één. ( Het nadeel bij het verhuizen naar Spanje is dat buitenlanders in Spanje kunnen beschouwd worden als overzeese studenten door hun thuisland, waarbij ze niet langer meer aanspraak maken op een beurs en ze meer kosten moeten betalen.)
Er is een immens verschil van levenskost tussen de steden en regio's, waarbij Madrid en Barcelona het duurst is. Het is echter moeilijk om een part-time job te vinden om de kosten de dekken en men kan er beter niet op rekenen. Bepaalde universiteiten hebben hun eigen verblijven voor studenten (colegios mayores), hoewel er grote vraag is naar plaatsen en het aantal plaatsen schaars is. Verder verschilt de kost en de beschikbaarheid van privé accommodatie naargelang de ligging.
Spaanse studenten onder de leeftijd van 28 jaar die geregistreerd zijn bij het Spaanse instituut voor hoger onderwijs zijn gedekt voor ziekteverzekering door een Verzekeringsfonds voor studenten. Door dit fonds zijn er ook vele buitenlandse studenten (ook studenten van de EU) gedekt onder en wederkerige overeenkomst. Studenten ouder dan 28 en anderen die niet gedekt zijn moeten een private gezondheidsverzekering hebben.
Vele Spaanjaarden gaan naar de dichtsbijzijnde universiteit en beschouwen de universiteit als een uitbreiding van de school, vooral in Madrid en andere grootsteden waar de accommodatie duur is. De meerderheid kiest erom om thuis te wonen i.p.v. een kot te huren. Bovendien hebben de Spanjaarden niet de gewoonte om een job ui te oefenen tijdens hun studies of vakantie en gaan naar huis in het weekend. Weinig universiteiten zijn open in het weekend wanneer buitenlanders dan meestal uitgaan.
Zoals in Spaanse staatsscholen bieden universiteiten extra activiteiten zoals; sporten en sociale activiteiten.
Verdere informatie over het hoger onderwijs in Spanje kan je bekomen bij de culturele dienst van de Spaanse ambassade en van de universiteitsraad (Consejo de Coordinación Universitaria), Secretaría General, C/ Juan del Rosal, 14, 28040 Madrid (914-539 800).
Een handig boek over het hoger onderwijs in Spanje is 'Studying and Working in Spain' van M. Newton en G. Shields (Manchester University Press). De website voor buitelandse studenten in Spanje bevat leerrijke informatie over studeren in Spanje en een gedetailleerde beschrijving van alle universiteiten en vestigingen van hoger onderwijs in het land.